Pozwani z informacją
Pozwani będą mieli prawo do informacji w procesie karnym. Ministrowie sprawiedliwości UE zgodzili się na przepisy zaproponowane przez Komisję Europejską. Wkrótce każdy, kto zostanie zatrzymany lub pozbawiony wolności w dowolnym miejscu w UE otrzyma dokument będący pouczeniem o prawach. Dzięki temu osoby podejrzane o popełnienie przestępstwa będą informowane o przysługujących im prawach w języku, który rozumieją.
Dzięki dyrektywie w sprawie prawa do informacji w postępowaniu karnym, każda osoba zatrzymana lub podlegająca procedurze europejskiego nakazu aresztowania w państwie członkowskim UE będzie musiała otrzymać pouczenie o prawach zawierające informacje o podstawowych prawach przysługujących jej w toku postępowania karnego.
Po wejściu dyrektywy w życie (dwa lata po opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym UE – co ma nastąpić w ciągu kilku tygodni), nowe przepisy będą miały zastosowanie do około 8 milionów postępowań karnych wszczynanych każdego roku we wszystkich 27 państwach członkowskich UE.
Obecnie prawo to istnieje jedynie w około jednej trzeciej państw członkowskich.
Prawo do rzetelnego procesu sądowego jest jednym z głównych filarów systemów wymiaru sprawiedliwości w Europie – oświadczyła wiceprzewodnicząca Viviane Reding, komisarz UE ds. sprawiedliwości. Nowe europejskie przepisy przyczynią się do ochrony tego prawa przez zagwarantowanie, że każdy będzie jasno i niezwłocznie informowany o swoich prawach. Jesteśmy świadkami przełomu w naszych wspólnych staraniach zmierzających do zapewnienia Europejczykom dostępu do wymiaru sprawiedliwości bez względu na ich miejsce pobytu w UE. Pragnę podziękować Parlamentowi Europejskiemu i europejskim ministrom sprawiedliwości za ich poparcie dla wniosku Komisji. Urzeczywistnienie tego prawa dla 500 mln Europejczyków w tak krótkim czasie jest ważnym krokiem w kierunku Europy praw i sprawiedliwości.
Komisja Europejska zaproponowała nowe przepisy w lipcu 2010 r. jako jedno z szeregu praw zapewniających dostęp do rzetelnego procesu sądowego, które mają być stosowane w całej UE.
Jest to już drugi środek zaproponowany przez unijną komisarz ds. sprawiedliwości Viviane Reding, mający na celu ustanowienie wspólnych europejskich norm minimalnych w sprawach karnych. Pozwoli on zwiększyć zaufanie do wymiaru sprawiedliwości w UE.
W październiku 2010 r. Parlament Europejski i Rada zatwierdziły już pierwszy wniosek ustawodawczy, który zapewnił podejrzanym prawo do tłumaczenia pisemnego i ustnego.
Na podstawie dyrektywy policja i prokuratura będzie zobowiązana dostarczać podejrzanym informacje o przysługujących im prawach. W przypadku zatrzymania władze przekażą takiej osobie wspomniane informacje na piśmie, w formie pouczenia o prawach, napisanego prostym, zwyczajnym językiem. Każdy podejrzany otrzyma to pouczenie zaraz po zatrzymaniu, bez względu na to, czy się o nie zwróci czy nie.
W razie potrzeby otrzyma także tłumaczenie pisemne wspomnianego pouczenia. Państwa UE mogą zdecydować o dokładnym brzmieniu pouczenia, ale Komisja zaproponowała wzór w 22 językach UE. Zapewni to spójność dokumentu, co jest istotne z punktu widzenia osób przekraczających granice i zmniejszy koszty tłumaczenia.
Pouczenie o prawach będzie zawierało informacje praktyczne na temat praw osoby zatrzymanej lub pozbawionej wolności, takich jak prawo:
- do zachowania milczenia;
- do adwokata;
- do informacji o zarzutach;
- do tłumaczenia ustnego i pisemnego w jakimkolwiek języku w przypadku osób, które nie rozumieją języka postępowania;
- do niezwłocznego postawienia przed sądem w przypadku zatrzymania;
- do poinformowania osoby trzeciej o aresztowaniu lub zatrzymaniu.
Pouczenie o prawach pozwoli uniknąć błędów wymiaru sprawiedliwości, a tym samym zmniejszyć liczbę wnoszonych odwołań.
Obecnie dostęp obywateli do odpowiednich informacji o przysługujących im prawach w przypadku aresztowania i postawienia zarzutów karnych nie jest jednakowy w poszczególnych państwach UE. W niektórych państwach członkowskich podejrzani otrzymują tylko informacje ustne o przysługujących im prawach procesowych, a w innych informacje na piśmie są przekazywane wyłącznie na żądanie.
Zgodnie z art. 82 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w celu ułatwienia wzajemnego uznawania orzeczeń sądowych i poprawy współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych UE może przyjąć środki mające na celu wzmocnienie praw obywateli UE na podstawie Karty praw podstawowych UE.
Prawo do rzetelnego procesu oraz prawo do obrony są przewidziane w art. 47 i 48 Karty praw podstawowych UE, a także w art. 6 europejskiej konwencji praw człowieka.
W czerwcu 2011 r. Komisja przedstawiła trzeci środek mający na celu zagwarantowanie dostępu do adwokata oraz prawa do kontaktu z bliskimi. Wniosek ten jest obecnie przedmiotem dyskusji w Parlamencie Europejskim i Radzie.
Zaloguj się Logowanie