Postępowanie karne? Masz prawo!
Parlament Europejski przegłosował zmiany w unijnym prawie, zgodnie z nimi osoby podejrzane w Unii Europejskiej będą informowane o przysługujących im prawach podstawowych w postępowaniu karnym. Jakie to prawa?
Prawo do posiadania adwokata, do precyzyjnych informacji o zarzutach, prawo do tłumaczenia ustnego i pisemnego w przypadku, gdy dana osoba nie włada językiem postępowania, a w przypadku zatrzymania – prawo do zachowania milczenia i szybkiego postawienia przed sądem.
- Dzisiejsze głosowanie jest zasadniczym krokiem w pracach Komisji Europejskiej w dziedzinie prawa karnego. Chciałbym podziękować Parlamentowi za jego wsparcie, w szczególności Birgit Sippel za jej pracę w roli sprawozdawcy. UE podejmuje zdecydowane działania na rzecz wzmocnienia praw osób w postępowaniu karnym, a jednocześnie na rzecz zwiększenia wzajemnego zaufania w przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. – ocenia komisarz UE ds. sprawiedliwości Viviane Reding, z zadowoleniem przyjmując wyniki głosowania.
Nowe prawo zadba o zagwarantowanie każdej osobie podejrzanej o popełnienie przestępstwa odpowiednich informacji o przysługujących jej podstawowych prawach w postępowaniu karnym. Są to prawa do:
- posiadania adwokata
- informacji o zarzutach
- tłumaczenia ustnego i pisemnego w przypadku, gdy dana osoba nie włada językiem postępowania
- w przypadku zatrzymania, prawo do zachowania milczenia i do szybkiego postawienia przed sądem.
Przyszłe prawo obejmuje pięć zasadniczych elementów:
1. po zatrzymaniu podejrzany będzie informowany przysługujących mu prawach;
2. podejrzany otrzyma pouczenie o prawach przedstawiające te informacje na piśmie;
3. pouczenie o prawach będzie łatwe do zrozumienia, bez żargonu prawnego;
4. zostanie ono udostępnione w języku, który podejrzany rozumie;
5. pouczenie będzie zawierać praktyczne informacje o prawach osoby podejrzanej.
Ustawa będzie również zawierać istotne innowacje mające na celu wzmocnienie stosowania europejskiego nakazu aresztowania, zwłaszcza poprzez zagwarantowanie, by każda osoba, wobec której wydano taki nakaz, niezwłocznie otrzymuje odpowiednie „pouczenie o prawach” (IP/11454). Komisja Europejska przekazała państwom członkowskim wzór takiego pouczenia, który zostanie przetłumaczony na 23 języki urzędowe UE.
Prawo do informacji w postępowaniu karnym, obok prawa do tłumaczenia pisemnego i ustnego, jest jednym ze środków zapewniających rzetelność procesu, mającym na celu zwiększenie zaufania do jednolitego obszaru sprawiedliwości UE.
W październiku 2010 r. Parlament Europejski i Rada zatwierdziły już pierwszy wniosek ustawodawczy, który dał podejrzanym prawo do tłumaczenia pisemnego i ustnego.
W czerwcu 2011 r. Komisja przedstawiła trzeci środek mający na celu zagwarantowanie dostępu do adwokata oraz prawa do kontaktu z bliskimi. Wniosek ten jest obecnie przedmiotem dyskusji w Parlamencie Europejskim i Radzie.
Każdego roku w Unii Europejskiej prowadzonych jest ponad 8 milionów postępowań karnych. Obecnie dostęp obywateli do odpowiednich informacji o przysługujących im prawach w przypadku aresztowania i postawienia zarzutów karnych nie jest jednakowy w poszczególnych państwach UE. W niektórych państwach członkowskich podejrzani otrzymują tylko informacje ustne o przysługujących im prawach procesowych, a w innych informacje na piśmie są przekazywane wyłącznie na żądanie.
Zgodnie z art. 82 ust. 2 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej , w celu ułatwienia wzajemnego uznawania orzeczeń sądowych i poprawy współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych o charakterze transgranicznym, UE może przyjąć środki zwiększające prawa obywateli UE zgodnie z Kartą praw podstawowych UE.
Prawo do rzetelnego procesu oraz prawo do obrony są przewidziane w art. 47 i 48 Karty praw podstawowych UE, a także w art. 6 europejskiej konwencji praw człowieka.
Zaloguj się Logowanie