Wielkie wynalazki: historia tokarki

czesci-do-tokarek-krotka-hisotria-tokarki

Wielkie wynalazki: historia tokarki

Tokarka – bez niej niemożliwa byłaby produkcja wielu elementów potrzebnych do budowy urządzeń, maszyn, pojazdów, bez których dziś nie wyobrażamy sobie życia. To maszyna do obróbki skrawaniem umożliwiająca wytwarzanie takich przedmiotów jak tuleje, pierścienie czy wały.  Używana w warsztatach i nowoczesnych parkach maszynowych, więc wydaje się być wynalazkiem stosunkowo nowym. Tymczasem historia jej powstania sięga zamierzchłych czasów, bo epoki brązu!

Egipt i Mykeny, czyli nieśmiałe początki

Z pierwszych tokarek korzystali Egipcjanie już w epoce brązu. Były to urządzenia sznurowe, napędzaną siłą mięśni człowieka. Przy pociąganiu za jeden bądź drugi koniec sznura, nawinięty na wał umocowany na łożyskach, wykonywały ruch posuwisto-zwrotny. Obrabiany przedmiot przymocowywano do wału i dociskano do narzędzia skrawającego.

Niestety użytkowanie maszyny wymagało wysiłku, więc podejmowano próby jej ulepszenia. Tak powstał napęd strunowy, wprowadzany w ruch przy pomocy nożnego pedału – jeden koniec sznura, nawiniętego na wał, przywiązywano do pedału, a drugi do sprężystego elementu. Naciśnięcie na pedał wywoływało pociągnięcie sznura, obrót wału i naprężenie elementu sprężystego, a zwolnienie nacisku było równoznaczne z powrotem do stanu początkowego. Pierwsza wzmianka historyczna o istnieniu tego typu tokarki nawiązuje do Myken, skąd kilka wieków później urządzenie trafiło do kraju Etrusków i potem do Egiptu.

XVI w. – wielki przełom

Tokarka z napędem strunowym funkcjonowała aż do XVI w., kiedy to Leonardo da Vinci opracował nowy napęd – linowy i pasowy – i wyposażył maszynę w przekładnie zębate, dzięki czemu zaczęła działać w ruchu ciągłym. 69 lat później urządzenie doczekało się kolejnej, ulepszonej wersji. Jacques Besson skonstruował nowoczesny sprzęt zasilany silnikiem parowym, do którego dodał takie części do tokarek jak suport mechaniczny podtrzymujący nóż, przekładnie regulujące prędkość obrotową przedmiotu (prototyp wrzeciennika), a z czasem przyrządy do nacinania gwintów walcowych i stożkowych.

historia-tokarki

Rozwój w kolejnych latach

Działania nad unowocześnieniem tokarki trwały nadal, przynosząc jej następne odsłony. W 1797 r. Henry Maudslay stworzył tokarkę metalową z suportem napędzanym śrubą pociągową. W 1810 r. ten sam konstruktor zaprojektował urządzenie do toczenia śrub, a po kolejnych 10 latach – tokarkę wrzecionową. Na tym jednak nie poprzestano. W 1835 r. Joseph Whitworth zaprezentował suport z wzdłużnym oraz poprzecznym posuwem mechanicznym, natomiast w 1839 r. na rynek zawitała tokarka karuzelowa. Kilka lat po tym wydarzeniu S. Fitch zbudował pierwowzór tokarki rewolwerowej, dostosowanej do jednoczesnego mocowania kilku różnych narzędzi.

Oczywiście projekty kolejnych tokarek nie były jedynymi zmianami. Równolegle z nimi trwały prace nad poprawą jakości sprzętów oraz wygodą ich użytkowania. Dotychczasowe materiały, z których produkowano maszyny, zastępowano jeszcze lepszymi, wytrzymalszymi. Poza tym systematycznie udoskonalano system napędowy, aż udało się przystosować urządzenie do współpracy z silnikiem elektrycznym.

tokarka

Zaloguj się Logowanie

Komentuj