Twardościomierze – co to takiego? Do czego się przydają? Jakie są ich rodzaje?

© adobestock

© adobestock

Żeby ocenić jakość parametrów wykonywanych przedmiotów metalowych, należy je dokładnie i maksymalnie precyzyjnie kontrolować. Niezbędne są więc tu sprawdzone metody weryfikacji – jednym z popularniejszych jest pomiar twardości, niezbędny zwłaszcza tam, gdzie wyroby stalowe poddawane są procesom, których głównym celem jest ulepszenie ich wytrzymałościowych właściwości (na przykład hartowanie, przesycanie). Do tego celu stosuje się twardościomierze. Warto dowiedzieć się na ich temat jak najwięcej informacji, by wybrać odpowiednie i dzięki temu uzyskać miarodajne wyniki kontroli.

Pomiar twardości – czemu jest tak ważny?

Ciężko sobie wyobrazić przemysł czy budownictwo bez powszechnego zastosowania stali. To materiał masowo wykorzystywany do budowy konstrukcji nośnych, budowy maszyny, elementów większych i mniejszych instalacji. Ale nie tylko – stal jest powszechna w życiu każdego z nas, obecna w codziennym użytkowaniu. Twardościomierz do metalu pozwala określić, czy jej jego parametry wytrzymałościowe są rzeczywiście na wysokim poziomie. Mowa tu szczególnie o odporności na różnego rodzaju obciążenia – statyczne i dynamiczne, sprężystości, jak również możliwości dość swobodnego kształtowania rozmaitymi metodami – chemicznymi, mechanicznymi, obróbki termicznej.

Pomiar twardości – co pozwala ustalić?

Badanie własności mechanicznych metali to sprawdzenie szeregu kluczowych parametrów. Wszystkie one służą temu, by jak najwierniej odwzorować warunki, w jakich poszczególne elementy będą eksploatowane. Wykonywane są więc próby ściskania, zginania, rozciągania i oczywiście twardości, o którym jest ten artykuł.

Z pomiaru twardości korzysta się z niego niezwykle często, zwłaszcza w zakresie szacowania efektów obróbki termicznej, termiczno-chemicznej, plastycznej oraz oznaczaniu jednorodności metalu. Określane twardości umożliwia wyznaczenie granicy plastyczności materiału – jej przekroczenie spowoduje trwałe odkształcenie materiału. Metal wykazuje skłonność do odkształceń, co wynika bezpośrednio z jego struktury. Bardzo ważne, by sprawdzić, jak duże powstają odkształcenia, zwłaszcza gdy badamy elementy podatne na zwiększone tarcie, nacisk czy kontakt z różnymi powierzchniami. Wykorzystując twardościomierze, sprawdzimy dokładnie, jaką twardość wykazuje dany materiał. Dostępnych jest kilka metod pozwalającym na metodę pomiaru twardości. Poznajmy je.

Jak bada się twardość? Oto najpopularniejsze metody

  • Badanie twardości metodą Vickersa – w tym celu wykorzystuje się wgłębnik o kształcie ostrosłupa o podstawie kwadratowej i wierzchołku schodzącego się pod kątem 136°. Jego wykonanie z diamentu sprawia, że działa na materiał z określoną siłą. Twardościomierz Vickersa określa skalę twardości poprzez długość przekątnych odcisku uzyskanych po badaniu.
  • Kolejna z metod – Rockwella, do której używa się twardościomierzy Rockwella, rozłożona jest na trzy etapy. Wszystko po to, by wyeliminować czynnik mogący zakłócać pomiar, do czego między innymi zaliczamy nierówności powierzchni badanego materiału i wpływ sprężystości na wielkość odkształcenia. Na początek wgłębnik wciskany jest w metal (za sprawą tzw. siły wstępnej). Powoduje to odkształcenie, a skala pomiarowa jest zerowana – osiągany punkt staje się bazą dalszych pomiarów. W drugim etapie do oddziaływania siły dokłada się siłę główną. Ta zagłębia próbnik na określoną głębokość. W ostatnim, trzecim etapie – siła główna przestaje działać, dzięki czemu następuje przesunięci wgłębnika ku górze. Powstała różnica między pozycją uzyskaną pod wpływem siły wstępnej a głębokości po jej odjęciu wskazuje miarę odkształcenia HR.
  • W metodzie Brinella działania wyglądają inaczej – próbuje się w badany metal wcisnąć wgłębnik w postaci kulki z węglików spiekanych lub stali o znormalizowanej średnicy (1, 2.5, 5, 10 mm). Twardościomierz Brinella określa twardość poprzez stosunek działającej siły do pola powierzchni wytworzonego odcisku, jakie pokaże stopień zagłębienia wgłębnika w materiał.

Jak widać, wykorzystanie twardościomierzy w badaniu metali jest kluczowym zadaniem, by dowiedzieć się, w jaki sposób reagują różne materiały. Poszukując najlepszych sprzętów w tym obszarze, np. twardościomierz Equotip, zachęcamy do zapoznania się z ofertą dostępną pod adresem https://viateco.eu/category/sprzedaz/metale/twardosc/.

Zaloguj się Logowanie

Komentuj