Natura 2000 coraz większa
Unijna sieć obszarów chronionych Natura 2000 powiększyła się o prawie 18 800 km², w tym istotną część obszarów morskich obejmujących 17 000 km², co zwiększy ochronę wielu zagrożonych gatunków morskich. – Natura 2000 jest obecnie jednym z najskuteczniejszych narzędzi przeciwdziałania utracie różnorodności biologicznej, jakimi dysponujemy w Europie – przypomina komisarz Janez Potočnik.
Natura 2000 obejmuje teraz prawie 18 proc. obszarów lądowych UE i ponad 145 tys. km² obszarów morskich. Główne kraje, których dotyczy to ostatnie rozszerzenie sieci to Wielka Brytania, Francja, Belgia, Grecja, Cypr, Węgry, Litwa i Włochy. Sieć Natura 2000 stanowi zasadniczy element walki o zachowanie różnorodności biologicznej i zabezpieczenie funkcji ekosystemów w Europie.
- Sieć Natura 2000 jest obecnie jednym z najskuteczniejszych narzędzi przeciwdziałania utracie różnorodności biologicznej, jakimi dysponujemy w Europie. Odgrywa ona także kluczową rolę w strategii służącej ochronie naszego dziedzictwa naturalnego. Szczególnie cieszy mnie poprawa ochrony europejskich mórz: ochrona europejskiego środowiska morskiego i jego wyjątkowych cech nigdy wcześniej nie była aż tak ważna – powiedział Janez Potočnik, komisarz UE ds. środowiska.
Natura 2000 to rozbudowana sieć obszarów ochrony przyrody, która powstała, aby zagwarantować przetrwanie najcenniejszych i najbardziej zagrożonych gatunków i siedlisk w Europie. Sieć ta obejmuje około 26 tys. obszarów. Najnowsze jej rozszerzenie wzbogaciło ją o 166 nowych obszarów o powierzchni równej prawie 18 800 km². Ponad 90 proc. dodanego obszaru to obszary morskie (17 000 km ²), głównie w Wielkiej Brytanii, lecz także we Francji, Belgii, Grecji, na Cyprze i we Włoszech.
Nowe obszary morskie będą stanowić ważne schronienie dla wielu z najrzadszych i najbardziej zagrożonych gatunków w Europie. W Atlantyku obszary dodane przez Wielką Brytanię obejmują 9 zimnowodnych raf koralowych, w tym rafy w pobliżu wyspy Rockall, które są kluczowymi obszarami różnorodności biologicznej i na których żyją koralowce, kikutnice oraz wiele innych, jeszcze nienazwanych gatunków. W Morzu Śródziemnym nowe obszary zwiększą ochronę typowych gatunków, takich jak żółw zielony (Chelonia mydas), żółw morski karetta (Caretta caretta) oraz foka z gatunku mniszek śródziemnomorskich (Monachus monachus), które odgrywają kluczową rolę w zamieszkiwanych przez nie ekosystemach.
Rozszerzenie obszarów zwiększy również ochronę szeregu cennych siedlisk lądowych, w tym torfowisk na Litwie, solnisk na Węgrzech oraz, będących siedzibą wielu gatunków, kredowych zbiorowisk trawiastych we Włoszech i na Cyprze.
Przyjęcie tych decyzji przez Komisję stanowi ważny krok w kierunku zakończenia tworzenia sieci Natura 2000 do 2012 r., będącego kluczowym działaniem wśród serii propozycji przyjętych przez Komisję w bieżącym roku w ramach nowej strategii UE w zakresie różnorodności biologicznej.
Natura 2000 jest siecią obszarów chronionych, składających się z specjalnych obszarów ochrony ustanowionych na mocy dyrektywy siedliskowej i obszarów specjalnej ochrony ustanowionych na mocy dyrektywy ptasiej. Natura 2000 nie jest sztywnym gorsetem. Na obszarach należących do sieci nadal można prowadzić taką działalność jak rolnictwo, turystyka, leśnictwo i rekreacja, jeżeli ma ona zrównoważony charakter i pozostaje w harmonii ze środowiskiem naturalnym.
Państwa członkowskie wybierają swoje obszary sieci Natura 2000 na podstawie dyrektywy siedliskowej w porozumieniu z Komisją, która następnie uznaje je oficjalnie za „tereny mające znaczenie dla Wspólnoty”. Procedura ta potwierdza formalny status obszarów oraz jest podstawą zobowiązania do ich ochrony. Państwa członkowskie następnie mają sześć lat na wprowadzenie koniecznych środków zarządzania i wyznaczenie terenów stanowiących specjalne obszary ochrony.
Najnowsze rozszerzenie sieci dotyczy piętnastu państw członkowskich i powiększa liczbę „terenów mających znaczenie dla Wspólnoty” o 166 obszarów. Obejmuje ono sześć regionów biogeograficznych – alpejski, atlantycki, borealny, kontynentalny, śródziemnomorski i panoński.
Nowe obszary chronione są bardzo zróżnicowane: obejmują bogate w kwiaty łąki, systemy jaskiń a nawet laguny. Dziewięć wyodrębnionych biogeograficznych regionów sieci odzwierciedla bogactwo UE pod względem różnorodności biologicznej.
Różnorodność biologiczna – rozumiana jako ograniczony zasób, jakim jest różnorodność form życia na ziemi – jest w niebezpieczeństwie. W wyniku działalności człowieka gatunki giną na niespotykaną dotychczas skalę, co przynosi nieodwracalne skutki. Unia Europejska walczy z tym zjawiskiem i niedawno wyznaczyła sobie nowy cel, który polega na powstrzymaniu procesu utraty różnorodności biologicznej w Europie do 2020 r., ochronie funkcji ekosystemów np. zapylania (oraz przywróceniu funkcji, które uległy pogorszeniu), a także na zwiększeniu wkładu UE w odwrócenie procesu utraty różnorodności biologicznej na świecie. Sieć Natura 2000 stanowi jeden z najważniejszych instrumentów w tym kontekście.
Zaloguj się Logowanie